Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2015

Σε μία όχι και τόσο μακρινή γωνία του Γαλαξία μαs, σε ένα υποθετικό Μέλλον, μια επιστημονική βάση έχει εγκατασταθεί σε έναν μάλλον αφιλόξενο και στερούμενο ατμόσφαιραs πλανήτη. Οι πρωτοπόροι ερευνητέs, σκαπανείs τηs Γνώσηs έχουν αυτή την εικόνα να τουs συντροφεύει σε μόνιμη βάση, μιαs και ο πλανήτηs είναι τροχικά κλειδωμένοs στον αστέρα του.
Μπορεί το Μέλλον να είναι υποθετικό, μάλλον και ο πλανήτηs, αφού η μέχρι τώρα αναζήτηση δεν έχει αποδώσει καρπούs, το άστρο όμωs είναι αληθινό. Είναι ο κόκκινοs νάνοs Wolf 359, ένα απο τα πλησιέστερα άστρα στο Ηλιακό Σύστημα.
Ο Wolf 359 απέχει μόλιs 7,9 έτη φωτόs απο εμάs, και έιναι έναs τυπικόs εκπρόσωποs μιαs εξαιρετικά πολυπληθούs, άλλα και σημαντικήs ομάδαs αστέρων. Των κόκκινων νάνων.
Τα άστρα αυτά είναι τα μικρότερα και λιγότερο μαζικά απο όλον τον αστρικό πληθυσμό. Για την ακρίβεια είναι σημαντικά μικρότερα και απο τον Ήλιο. Μπορούν να βρεθούν σε μεγέθη απο 7,5% που είναι και το κατώτατο όριο έωs και 50% τηs Ηλιακήs μάζαs, με εμφανέστατα πολύ μικρότερη διάμετρο, άλλα και φωτεινότητα, αφού οι λαμπρότεροι εξ αυτών, δεν ξεπερνούν το 10% τηs αντίστοιχηs Ηλιακήs. Aυτό φυσικά έιναι αποτέλεσμα και τηs θερμοκρασίαs τουs που συνήθωs δεν ξεπερνά τουs 3.000 C.
Λόγω αυτήs τηs βραδείαs κάυσηs και τηs διαφορετικήs εσωτερικήs δομήs τουs, οι κόκκινοι νάνοι αργούν πάρα πολύ να εξαντλήσουν τα πυρηνικά τουs κάυσιμα. Στην μια άκρη τηs κλίμακαs βρίσκουμε υπερμαζικά, υπέρθερμα άστρα, που ζούν μια σύντομη άλλα και εντυπωσιακή ζωή που μπορεί να έχει διάρκεια ακόμα και λίγεs δεκάδεs εκατομμύρια χρόνια. Άστρα σαν τον Ήλιο, έιναι περισσότερο "μεσόκοπα", και μπορούν να ζήσουν περίπου 10 δισεκατομμυρια χρόνια. Το προσδόκιμο τηs ζωήs όμωs για τουs κόκκινουs νάνουs, ξεφέυγει απο κάθε έννοια που γνωρίζουμε, ξεπερνώνταs κατά πολύ ακόμα και την ίδια την ηλικία του Σύμπαντοs (13,8 δισεκατομμύρια χρόνια). Έναs τυπικόs εκπρόσωποs αυτών των άστρων θα χρειαστεί 10 τρισεκατομμύρια χρόνια μέχρι να εξαντλήσει το απόθεμα του, και να περάσει στο στάδιο του εκφυλισμού, μετατρεπόμενοs σε λευκό νάνο. Είναι προφανέs το ότι δεν υφίσταται στο..νεαρό για αυτά τα δεδομένα Σύμπαν, θνήσκων κόκκινοs νάνοs.
Παράλληλα είναι ο πλέον διαδεδομένοs τύποs αστέρα. Σχεδόν το 75% του γαλαξιακού πληθυσμού αποτελέιται απο αυτά τα μικρά άστρα, αρκετά εξ αυτών έρχονται σε ζεύγη. Η εξαιρετικά ήρεμη ζωή τουs, η σταθερότητα και τα χαμηλά επίπεδα θανατηφόρων ακτινοβολιών, τα κάνουν εξαιρετικά προσφιλή για τουs κυνηγούs πλανητών, και δή, γαιόμορφων που θα μπορούσαν δυνητικά να φιολοξενήσουν ζωή. Μπορεί ο Wolf 359 να στερείται μάλλον υποσχόμενων σωμάτων στην τροχιά του, δεν συμβαίνει όμωs το ίδιο με άλλουs κόκκινουs νάνουs, μερικοί απο αυτούs πρόσφατα βρέθηκαν με γαιόμορφουs πλανήτεs, αρκετά κοντά ή ακόμα και μέσα στην Κατοίκισημη Ζώνη τουs.
Εύλογο είναι και μερικοί απο τουs κοντινότερουs σε εμάs γείτονεs να είναι κόκκινοι νάνοι. Εκτόs απο τον Wolf 359, το κοντινότερο σε εμάs άστρο, ο Εγγύτατοs του Κενταύρου, είναι ένα τέτοιο σώμα, και βρίσκεται στα μόλιs 4,2 έτη φωτόs. Ανάλογα κοντά στην πολύ άμεση Ηλιακή γειτονιά βρίσκουμε και τον Αστέρα του Barnard, στα 6 έτη φωτόs.
Αν πραγματικά υπάρχει Αθανασία στο Σύμπαν, οι κόκκινοι νάνοι φαίνεται να είναι ότι κοντινότερο σε αυτή...


Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2015

Την Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2015 στις 9 μ.μ.,
στο αμφιθέατρο του Ιονίου Πανεπιστημίου (Ιωάννη Θεοτόκη 72),
στα πλαίσια των διαλέξεων της Αστρονομικής Εταιρείας Κέρκυρας,
θα κάνουν μία παρουσίαση στην οποία θα ασχοληθούν με τρία βασικά ερωτήματα:
1. Τι θέλουμε να μάθουμε από τις παρατηρήσεις γαλαξιών;
Αυτό προϋποθέτει μια σύντομη εξήγηση για την εξέλιξη των άστρων που συνθέτουν το μεγαλύτερο μέρος του ορατού τμήματος ενός γαλαξία.
2. Γιατί χρειάζονται διαστημικές παρατηρήσεις;
Αυτό είναι απαραίτητο για παρατηρήσεις σε μήκη κύματος που απορροφώνται από την ατμόσφαιρα και δεν την διαπερνούν.
3. Τι μας διδάσκουν αυτές οι παρατηρήσεις για τη δυναμική εξέλιξη των γαλαξιών;
Αυτό το ερώτημα θα απαντηθεί με τη βοήθεια αριθμητικών προσομοιώσεων από υπερ-υπολογιστές.
Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.


Είναι μια ακόμα συνηθισμένη μέρα στον πλανήτη...ξυπνάτε με όχι και την καλύτερη δυνατή διάθεση, αφού θα θέλατε να κοιμηθήτε μια ώρα παραπάνω (τουλάχιστον). Ετοιμάζεστε να ξεκινήσετε την ημέρα σαs χαζεύονταs μία τυπική και καθόλου αισιόδοξη ενημερωτική εκπομπή, όταν ξαφνικά η οθόνη μαυρίζει...αφού τσεκάρετε ότι όντωs έχετε πληρώσει την ΔΕΗ, σύντομα αντιλαμβάνεστε ότι το ίδιο πρόβλημα έχουν και πάρα πολλοί άλλοι, όλοι. Μια πολύ ισχυρή έξαρση τηs ηλιακήs δραστηριότηταs έχει πλήξει την Γή, βγάζονταs νόκ-άουτ κάθε ηλεκτροπαραγωγική μονάδα, στέλνονταs τον πλανήτη περίπου 200 χρόνια πίσω, σε μια εποχή που ο ηλεκτρισμόs ήταν μια εξωτική έννοια. Ελπίζονταs οτι με κάποιον τρόπο θα επανέλθει ο 21οs αιώναs, ετοιμάζεστε για το πρώτο πραγματικά σκοτεινό βράδυ τηs ζωήs σαs.
Όταν χαθεί και η τελευταία ρανίδα φωτόs, ο νυχτερινόs ουρανόs αποκαλύπτεται σε όλο του το μεγαλέιο, ακόμα και στιs πλέον πυκνοκατοικημένεs και πολύβουεs πόλειs. Αρκετοί άνθρωποι σοκάρονται απο το θέαμα, μιάs και ποτέ στην ζωή τουs δεν έχουν δέι τέτοιον ουρανό με τόσα πολλά φωτεινά στίγματα. Τόσα πολλά που δεν μπορείs κάν να τα μετρήσειs...Εκατομμύρια, ίσωs δεκάδεs εκατομμύρια...;όχι, ακόμα και σε τόσο ιδανικέs συνθήκεs παρητήρησηs, με ολοκληρωτική απουσία φωτορύπανσηs, και στα δύο ημισφαίρια του πλανήτη, είναι ορατά λιγότερα απο 10.000 άστρα απο το γυμνό ανθρώπινο μάτι. Περίπου 9.100 σύμφωνα με μία εκτίμηση, κάτι που ρίχνει τον αριθμό στα περίπου 4.500 άστρα για το ημισφάιριο που βρίσκεται ο παρατηρητήs. Όλα σε αποστάσειs απο 4,3 έτη φωτόs (A Kενταύρου), μέχρι και 7.500 έτη φωτόs (Η Καρίναs), με το δεύτερο να είναι μια...φωτεινή εξαίρεση, καθώs είναι ένα εξαιρετικά ιδιόμορφο διπλό άστρο που λάμπει 5 εκατομμύρια φορέs περισσότερο απο τον Ήλιο. Στην πραγματικότητα, όλα τα άστρα που θα βλέπουμε, έιναι σε ακτίνα μέχρι και 4.000 έτών φωτόs. ;Eνα πολύ μικρό και ασήμαντο δηλαδή κομμάτι του Γαλαξία μαs, που έχει διάμετρο 100.000 ετών φωτόs. Το Ηλιακό Σύστημα μακριά απο το πυκνοκατοικημένο γαλαξιακό κέντρο, και μή ανήκον σε κάποιο αστρικό σμήνοs, βρίσκεται σε ενα ήσυχο και όχι πολύ κατοικημένο γαλαξιακό προάστειο. Ακόμα και στην άμεση άμεση ηλιακή γειτονιά οι αποστάσειs είναι σεβαστέs. Απο τα 4,3 έτη φωτόs του Α Κενταύρου, στον Αστέρα του Barnard στα 5,9 έτη φωτόs, τον Σείριο στα 8,7, το Ε Ηριδανού στα 10,5 και τον Προκύωνα στα 11,5...Πάντωs για τόσο λίγα συγκριτικά με τον γαλαξιακό πληθυσμό, προσφέρουν μαγικό θέαμα.

Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2015

Μπορεί να έιμαστε θνητά όντα σχετικά πεπερασμένων φυσικών δυνατοτήτων, αυτό όμωs ποτέ δεν εμπόδισε το πάντα εξαπλούμενο και περίεργο ανθρώπινο πνέυμα να προσπαθεί και να καταφέρνει σε μεγάλο βαθμό να "δεί" και να "ακούσει" τον Κόσμο πέρα απο τα όρια των γονιδιακών μαs προδιαγραφών.
Εδώ και αρκετά χρόνια ανάμεσα στα Ιερά δισκοπότηρα που κυνηγά η σύγχρονη Κοσμολογία βρίσκονται και τα βαρυτικά κύμματα. Ρυτιδώσειs, διαταράξειs στον ιστό του Χωροχρόνου που προκαλούνται απο τιs κινήσειs των σωμάτων σε αυτόν. Η αναλογία είναι ακριβώs ίδια με την επιφάνεια μιαs λίμνηs και τουs κυμματισμούs που παρουσιάζει όταν ρίξουμε ένα βότσαλο.
Η ιδέα αποτελέι μέροs των εξισωσεων τηs Θεωρίαs τηs Γενικήs Σχετικότηταs, και μέχρι σήμερα δεν έχουμε καταφέρει να εντοπίσουμε κάποιο ίχνοs απο αυτά.
Οι ελπίδεs απο χθέs βράδυ εκτοξέυτηκαν μαζί με την διαστημοσυσκευή LISA Pathfinder, μια προσπάθεια τηs ESA, ειδικά εξοπλισμένη για την ανίχνευση των "μυθικών" για την ώρα κυμμάτων. Η LISA θα ανιχνέυει τον συμπαντικό ιστό απο το σημείο Lagrange 1 μεταξύ Γήs και Ήλιου 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρο μακριά, σημείο που η βαρυτική δύναμη τηs Γήs και του Ήλιου έχουν ακριβώs τέτοια τιμή που επιτρέπουν στο μικρό σκάφοs να ισορροπεί ανάμεσα τουs. Αs ελπίσουμε ότι αυτή την φορά θα καταφέρουμε να "ακούσουμε" το Σύμπαν να μιλά με διαφορετική φωνή, πέρα απο αυτήν του ηλεκτρομαγνητικού φάσματοs.

Τρίτη 8 Δεκεμβρίου 2015

Αs υποθέσουμε ότι έχετε κατασκευάσει μια συσκευή που σαs επιτρέπει άλματα στον Χρόνο. Ή έχετε βρεί μια αρκετά σταθερή και φιλική πρόs τον χρήστη σκουληκότρυπα, που κάνει την ίδια δουλειά και σαs αφήνει πάντα στο ίδιο σημείο του Χώρου.
Βρίσκετε τον ευατό σαs στο έτοs 50.000 πΧ, όταν ακόμα ο Πολιτισμόs ήταν κάτι παντελώs άγνωστο και η Ανθρώπινη φυλή πάλευε με τα στοιχεία τηs Φύσηs για την επιβίωση. Είναι βράδυ η ατμόσφαιρα κάτι παραπάνω απο παγερή, αφού προσγειωθήκατε στο απόγειο τηs Εποχήs των Παγετώνων.
Αφού λογικά έιστε κοντά στο σπίτι σαs στο Παρόν, θυμάστε ότι βόρεια και όχι πολύ μακριά υπάρχει ένα σπήλαιο που μπορεί να φιλοξενήσει το δοκιμαζόμενο σώμα σαs για την νύχτα. Η αναζήτηση γίνεται επιτακτικότερη καθώs ακούτε κραυγέs γνωστών-άγνωστων ζώων, όπωs βρυχηθμούs λιονταριών, σκουξίματα υαινών, άλλα και έναν ήχο που μπορεί να προέρχεται μόνο απο κάτι που μοιάζει με ελέφαντα. Δεν ειστε στην Αφρική, άλλα στην Ελλάδα σε μια εποχή που αυτή ήταν η κυρίαρχη πανίδα του χώρου...Βόρεια..άλλα που έιναι ο Βορράs; Aμέσωs το βλέμμα ψάχνει τον ουρανό για τον Πολικό Αστέρα ή τουλάχιστον την Μεγάλη Αρκτο. Τίποτε όμωs δεν θυμίζει τον ουρανό που γνωρίζετε, φαίνεται ξένοs, αφιλόξενοs, σαν απο άλλο πλανήτη. Ούτε τα άστρα δεν θέλουν την παρουσία σαs εδώ σκέφτεστε καθώs γυρνάτε άσκοπα στο δάσοs.Οι γνωστοί αστερισμοί έχουν δώσει την θέση τουs σε κάτι που μπορεί με αρκετή φαντασία να θυμίζει το γνώριμο σχήμα τουs.
Φυσικά κανείs δεν θα αναγνώριζε τουs αστeρισμούs, γιατί στα 50.000 χρόνια που μεσολάβησαν τόσο η Γή, όσο και τα άστρα που απαρτίζουν τα γνώριμα σχήματα έχουν μετακινηθεί στο Διάστημα, αλλάζονταs τιs σχετικέs μεταξύ τουs θέσειs. Τα πάντα βρίσκονται σε κίνηση στο Σύμπαν. Αστρικά σμηνη διαλύονται. άστρα απομακρύνονται την ίδια στιγμή που άλλα προσεγγίζουν. Η ιδια η Γή μαζί με όλο το Ηλιακό Σύστημα εκτελέι μια αργή περιφορά γύρω απο το Γαλαξιακό κέντρο. Μια κίνηση που θέλει περίπου 230 εκατομμύρια χρόνια για να ολοκληρωθεί. Σαν αποτέλεσμα αυτού αλλάζει και το αστρικό τοπίο, πέρα απο τιs κινήσειs των ίδιων των άστρων. Ετσι ο ουρaνόs του μακρινού Παρελθόντos δεν θυμίζει και πολύ τον σημερινό και πολύ περισσοτερο τον μελλοντικό, όπωs δείχνει η εικόνα για δύο πολύ γνωστούs και εμβληματικούs αστερισμούs. Την Μεγάλη Αρκτο (επάνω) και τον Ωρiωνα (κάτω).

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2015

Πανικόs είναι η πλησιέστερη λέξη που μπορεί να περιγράψει αυτό που βίωσε μεγάλο μέροs τηs Ανθρωπότηταs, στο όχι και τόσο μακρινό 1910. Υπαίτιοs, ο εικονιζόμενοs διάσημοs "ταραχοποιόs", Κομήτηs του Χάλλευ. Φυσικά ποτέ η Γή δεν κινδύνευσε απο τον Κομήτη, απλώs το πέρασμα του ήταν αρκετά κοντά στον πλανήτη μαs, στα 22 εκατομμύρια χιλιόμετρα, γεγονόs που έφερε την Γη να περνά απο την ουρά αεριών και σκόνηs του Χάλλευ, χωρίs περισσότερεs συνέπειεs.
Oι κομήτεs απο την αυγή σχεδόν του Πολιτισμού αντιμετωπίστηκαν με δέοs και φόβο, ώs "κακοί οιωνοί", και φορείs καταστροφών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εμφάνιση το 1347 και σύνδεση ενόs απο αυτούs, με την τρομερή επιδημία Βουβωνικήs Πανώληs, που θέρισε τον μισό πληθυσμό τηs Ευρώπηs απο το 1346 έωs και το 1350. Φυσικά ο κομήτηs δεν έιχε καμία σχέση με αυτό, καθώs η ασθένεια μεταδόθηκε απο τρωκτικά που μεταφέρθηκαν απο την Κεντρική Ασία,με τουs πρώτουs εμπόρουs του Δρόμου του Μεταξιού.
Οι κομήτεs αποτελλούν υπολλέιματα του υλικού τηs δημιουργίαs του Ηλιακού Συστήματοs και τουs βρίσκουμε να κινούνται σε μεταποσειδώνειεs τροχίεs, στην Ζώνη Kuipert και το Νέφοs Oort. Αποτελούνται κατά κύριο λόγο απο νερό σε μορφή πάγου, άλλα και Διοξείδιο του Ανθρακα, Μονοξείδιο, Μεθάνιο και Αμμωνία. Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πυρήνεs τουs όπου βρίσκουμε μεταξύ άλλων πολύπλοκεs οργανικέs ενώσειs,και πιθανότητα υδρογονάθρακεs και αμινοξέα.
Σίγουρα η πτώση ενόs κομήτη θα έιχε αρκετά καταστροφικέs συνέπειεs για την Ζωή στην Γή, άλλα το οξύμωρο έιναι οτι είναι αρκετά πιθανό η ίδια η Ζωή στη Γή, να ευνοήθηκε απο ανάλογεs πτώσειs κομητών στο πρώιμο, βίαιο Ηλιακό Σύστημα. Τα υλικά που έφεραν μαζί τουs δημιούργησαν το κατάλληλο χημικό περιβάλλον, μέχρι την εμφάνιση των Κυανοβακτηρίων και την μετέπειτα έκρηξη του φαινομένου τηs Ζωήs.

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2015

Πήγαμε στο φεγγάρι!!!......ε, και;
Μπράβο στην ανθρωπότητα που τα κατάφερε, αλλά από εκεί και πέρα τι;

Σίγουρα έχουν ακουστεί τέτοιες κουβέντες αλλά σίγουρα πολύ λίγοι άνθρωποι 
γνωρίζουν ότι χρησιμοποιούμε καθημερινά εφαρμογές διαστημικής τεχνολογίας 
που μας κάνουν την ζωή μας ευκολότερη και μακροβιότερη.

Σχεδόν βέβαια ο καθένας μας έχει κάνει χρήση προϊόντος ή υπηρεσίας διαστημικής τεχνολογίας.
Αν ακόμα υπάρχουν αμφιβολίες ότι κόπος, έργο και χρήμα σπαταλώνται άσκοπα 
για την έρευνα του διαστήματος, 
ας δώσουμε ραντεβού τη
Δευτέρα 7 Δεκεμβρίου 2015 στις 9:00 μ.μ. στο Φουαγιέ
του Δημοτικού θεάτρου

όπου θα διεξαχθεί ομιλία με θέμα: