Κυριακή 27 Μαρτίου 2016


Το Αρχιπέλαγοs Γκαλαπάγκοs βρίσκεται περίπου 1000 χιλιόμετρα μακριά απο την ακτή του Εκουαδόρ στην Νότια Αμερική. Εκεί βρίσκουμε εκατοντάδεs νησιά ηφαιστειακήs προέλευσηs, που κατανέμονται εκατέρωθεν τηs γραμμήs του Ισημερινού.
Τα νησιά έχουν πολύ μεγάλη σημασία για την Βιολογία, καθώs αποτελούν μοναδικά οικοσυστήματα, με ανάλογα μοναδική βιοποικιλότητα. Τέτοια που, βοήθησαν τον Δαρβίνο, ο οποίοs και τα επισκέφθηκε γύρω στο 1835, να θεμελιώσει την Θεωρία τηs Εξέλιξηs.
H γεωγραφική απομόνωση μεταξύ των νησιών τον προβλημάτισε, καθώs σχεδόν κάθε νησί, είχε και τα δικά του μοναδικά ενδημικά είδη, που είχαν όμωs πάρα πολύ στενή συγγένεια μεταξύ τουs. Τα είδη εξελίχθηκαν και προσαρμόστηκαν στιs συνθήκεs του κάθε νησιού, εμφανίζονταs μικρέs αποκλίσειs. Η μετανάστευση μεταξύ των νησιών, τα κατέστησε κυριολεκτικά φυσικά εργαστήρια μελέτηs.
Κατά μια έννοια και ο κάθε γαιόμορφοs πλανήτηs είναι ένα ανάλογο "νησί", στο "αρχιπέλαγοs" που μπορεί να σχηματίζει το εκάστοτε ηλιακό σύστημα.
Μια παλιά και αγαπημένη ιδέα στον χώρο τηs Αστρονομίαs και τηs Αστροβιολογίαs, είναι η μεταφορά και "μόλυνση" των πλανητών με ζωή που δημιοργήθηκε σε άλλο περιβάλλον. Ο μηχανισμόs περιλαμβάνει βίαιεs συγκρούσειs μετεωριτών και αστεροειδών, με ταυτόχρονη εκτίναξη υλικού στο Διάστημα, που μεταφέρει βακτήρια και μονοκύτταρεs μορφέs ζωήs. Αργότερα το εκτιναχθέν υλικό πέφτει σε γειτονικό πλανήτη, και με τιs σωστέs συνθήκεs μπορεί να πυροδοτήσει την εμφάνιση τηs ζωήs. Μια αγαπημένη θεωρία που εντάσσεται σε αυτό το πλαίσιο, μιλά για "μόλυνση" τηs Γήs, απο αρειανήs προέλευσηs βακτήρια δισεκατομμύρια χρόνια πρίν. Ίσωs οι ρίζεs μαs να χάνονται στον αρχέγοννο και πολύ διαφορετικό τότε Άρη. Η ευρύτερη εφαρμογή τηs θεωρίαs, όνομάζεται θεωρία τηs Πανσπερμίαs.
Για την ώρα έιναι μια υπόθεση, και ενδιαφέρουσα υπόθεση, χώριs όμωs ακόμα ακλόνητεs αποδείξειs. Αυτό που για την ώρα γνωρίζουμε είναι ότι τα βακτήρια, μπορούν να επιβίωσουν και τηs πρόσκρουσηs, και τηs μεταφοράs στο Διάστημα, άλλα και τηs εισόδου στο νέο τουs περιβάλλον.

Δευτέρα 14 Μαρτίου 2016

Καλλιτεχνική απεικόνιση ενόs ελπίζουμε όχι και τόσο μακρινού Μέλλοντοs.
Είναι μια γήινη βάση στον Τρίτωνα, τον μεγαλύτερο δορυφόρο του Ποσειδώνα, και έβδομο συνολικά σε μέγεθοs δορυφόρο του Ηλιακού Συστήματοs.
Aυτό το πολύ ενδιαφέρον σώμα, περιμένει με την σειρά του μια μελλοντική μή επανδρωμένη αποστολή που θα μελετήσει τόσο αυτόν, όσο και τον εντυπωσιακό γείτονα του.
Ανήκει στην ξεχωριστή οικογένεια των σωμάτων του Ηλιακού Συστήματοs που είναι γεωλογικά ενεργά, μιάs και τα κρυοηφαίστεια που εκτοξέυουν παγωμένο Άζωτο που μπορεί να φτάσει σε ύψοs και τα 8 χιλιόμετρα, πλάθουν συνεχώs την επιφάνεια του.
Ο "ανάποδοs" Tρίτων, αφού κινείται κατά ανάδρομη φορά, μοιάζει αρκετά με τον Πλούτωνα. Στην πραγματικότητα η επικρατέστερη θεωρία τον θέλει αριχκά να αποτελεί σώμα τηs Ζώνηs Kuiper, πέρα απο την τροχιά του Ποσειδώνα, ανήκονταs στουs "Πλουτωνίδεs". Για αδιευκρίνιστο ακόμα λόγο, μπήκε στο εσωτερικό Ηλιακό Σύστημα, όπου και αιχμαλωτίστηκε απο τον τεράστιο Ποσειδώνα.
Οι εξαιρετικά αφιλόξενεs θερμοκρασίεs του που μπορεί να φτάσουν και τουs -235 βαθμούs Κελσίου, τον καθιστούν το πλέον παγωμένο σώμα τηs γειτονιάs μαs, που κρύβει ενδεχομένωs μια ευχάριστη έκπληξη. Έναν ωκεανό νερού κάτω απο την επιφάνεια του. Η αντιπηκτική δράση τηs Αμμωνίαs ίσωs να συντελεί σε αυτό το φαινόμενο. Ο διαμέτρου 2700 χιλιομέτρων Τρίτων αποτελείται απο Άζωτο και Νερό που κρύβουν τον βραχώδη πυρήνα του, ενώ είναι ένα απο τα πλέον ανακλαστικά σώματα του συστήματοs μαs, αφού μπορεί να ανακλάσει το ηλιακό φώs σε ποσοστό που αγγίζει το 95%. Είναι καταδικασμένοs να διαλυθεί σε 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, όταν και θα προσεγγίσει πάρα πολύ τον Ποσειδώνα. Αυτό αφήνει αρκετό χρόνο για επίσκεψη και εγκατάσταση, ιδανικό ορμητήριο για αποστολέs στο εξωτερικό Ηλιακό Σύστημα, και μάλλον έχει και την καλύτερη θέα στην γειτονιά..

Κυριακή 6 Μαρτίου 2016

Αναμφίβολλα ο Τρίτων, ο δορυφόροs του μακρινού Ποσειδώνα, είναι ένα σώμα που παρουσιάζει το δικό του ξεχωριστό ενδιαφέρον. Στην εικόνα διακρίνεται ένα κρυοηφαίστειο, μια εκτίναξη παγωμένου Αζώτου, που πολλέs φορέs μπορεί να φτάσει σε ύψοs και τα 8 χιλιόμετρα, και να διαρκέσει σχεδόν ένα χρόνο. Το φαινόμενο αυτό το όποιο μοιάζει με αντίστοιχεs λειτουργίεs άλλων σωμάτων όπωs η Γή και ο Εγκέλαδοs, έχει κάποια μοναδικά χαρακτηριστικά που απαντώνται μόνο στην τριτώνεια γεωλογική δραστηριότητα. Για τον λόγο αυτό, οι πλανητικοί γεωλόγοι του έδωσαν τον όρο plume.
Μπορεί το Ηλιακό Σύστημα να δημιουργήθηκε απο το ίδιο νέφοs σκόνηs και αερίων, οι συνθήκεs όμωs που επέδρσαν και επιδρούν σε κάθε σώμα, του χαρίζουν κάποια ξεχωριστά γνωρίσματα. Απαραίτητη συνθήκη στην κατανόηση του κάθε σώματοs που απαρτίζει το Ηλιακό Σύστημα, είναι η κατανόηση των γεωλογικών μηχανισμών και των συνθηκών που επικρατούν σε αυτά. Η επιστήμη τηs Πλανητικήs Γεωλογίαs, ή Αστρογεωλογίαs ( και Εξωγεωλογίαs ), είναι μια ακόμα νέα και δυναμική επιστήμη, που δανειζόμενη τα εργαλεία τηs Γεωλογίαs, τηs Αστρονομίαs, άλλα ακόμα και τηs Βιολογίαs, έρχεται να βοηθήσει στο έργο τηs αποκρυπτογράφησηs των μυστικών του Ηλιακού Συστήματοs, άλλα και των γαιόμορφων κόσμων που ανακαλύπτουμε πέρα απο αυτό.
Οι βάσειs τέθηκαν κυρίωs απο τον Eugene Shoemaker γεωλόγο και αστρονόμο τηs NASA, και τον άνθρωπο που εκπαίδευσε τουs αστροναύτεs του προγράμματοs Απόλλων στο να συλλέξουν υλικό απο την Σελήνη.
Η συνεχήs αποκάλυψη των επιφανειών των κόσμων του Ηλιαού συστήματοs, πολλέs φορέs προβλημάτισε τουs ειδικούs. Σώματα όπωs η Αφροδίτη, ο Άρηs, άλλα και η Ευρώπη, ο Τιτάναs και ο Πλούτωναs, παρουσιάζουν γεωλογικά γνωρίσματα που πολλέs φορέs είναι εντελώs ξένα σε αυτό που γνωρίζουμε στον πλανήτη μαs. Απαραίτητο λοιπόν να αποκρυπτογραφηθούν τόσο οι ενδογεννείs, όσο και οι εξωγεννείs παράγοντεs που συντέλεσαν στην διαμόρφωση τουs. Άμεση συνέπεια αυτού, η ανάγκη για επινόηση ξεχωριστών όρων για το κάθε νέο γνώρισμα. Οι σκοτεινέs κηλίδεs στον Πλούτωνα απαντώνται με τον όρο macula, ενώ τα νησιά που ξεπροβάλλουν απο τιs θάλασσεs υδρογοναθράκων του Τιτάνα, αποκαλούνται insula. Μοναδικοί οβάλ σχηματισμοί που απαντώνται στην Μιράντα αποκαλούνται Corones, ενώ οι κατακερματισμένεs περιοχέs είτε απο τετονική και ηφαιστειακή δραστηριότητα, είτε απο πτώσειs μετεωριτών, μπορούν να βρεθούν υπό τον όρο Chaos, χαρακτηριστικό παράδειγμα ο πλανήτηs Άρηs.
Τα πρόσφατα δεδομένα απο τον Πλούτωνα, δεδομένα που συνεχώs εμπλουτίζονται, έφεραν στουs ειδικούs έναν ευχάριστο πονοκέφαλο, αναγνώρισηs και ανάλυσηs των γνωρισμάτων αυτού του εξαιρετικά ενδιαφέροντοs σώματοs. Η Πλανητική Γωελογία, συνεχώs εξελίσσεται και ενσωματώνει ΄νέα γνώση με αξιοθάυμαστο ρυθμό. Τα καλύτερα μάλλον έπονται, όταν η τεχνολογία θα επιτρέψει να ρίξουμε μια πιο λεπτομερή ματιά στουs κoντινότερουs γαιόμορφουs κόσμουs πέρα απο το Ηλιακό Σύστημα.


Τετάρτη 2 Μαρτίου 2016


Όσοι έχετε δεί το καταπληκτικό Interstellar, θα θυμάστε την εικόνα του πλανήτη του Miller. Έναs κόσμοs ούτε λίγο ούτε πολύ καλυμμένοs εξ ολοκλήρου απο έναν ρηχό μέν, πλανητικών διαστάσεων ωκεανό δέ.
Όπωs πολλέs φορέs έχει αποδειχθέι, το ίδιο το Διάστημα προλαβαίνει την φαντασία του σχεδόν όλων των σεναριογράφων και συγγραφέων.
Το 2009 εντοπίστηκε έναs ακόμα εξωπλανήτηs να περιστρέφεται γύρω απο τον κόκκινο νάνο Gliese 1214, σε απόσταση 40 ετών φωτόs στον αστερισμό του Οφιούχου. Πρόκειται για μια Υπεργαία, έναν βραχώδη, άλλα πολύ μεγαλύτερο απο την Γή πλανήτη όπωs φαίνεται και στην εικόνα. 2,7 φορέs μεγαλύτεροs, και 7 φορέs μαζικότεροs, o Gliese 1214b φαίνεται ότι περιβάλεται εξ ολοκλήρου απο έναν βαθύ ωκεανό, πολύ βαθύτερο απο τουs αντίστοιχουs γήινουs, με εκτιμώμενα θεωρητικά βάθη που προκαλούν ίλιγγο. Ο Gliesse 1214b είναι για την ωρα ο μόνοs εκπρόσωποs, μιαs άκρωs ενδιαφέρουσαs κατηγορίαs πλανητών, των Ωκεάνιων. Ο πλανήτηs που βρίσκεται πολύ κοντά στον κόκκινο νάνο, μάλλον καλύπτεται απο μια ατμόσφαιρα Υδρογόνου και Ηλίου μάζι με αρκετούs υδρατμούs, ένω πολύ πιθανόν να υποφέρει απο ένα εκτεταμένηs κλίμακαs φαινόμενο του Θερμοκηπίου. Ανάλογοι πλανήτεs φαίνεται οτι ακολουθούν μια πορεία εσωτερικήs μετανάστευσηs, αφού σχηματίζονται στιs εξώτερεs περιοχέs των ηλιακών συστημάτων τουs, ώs μεγάλεs μπάλεs πάγου. Η σταδιακή προσέγγιση στο άστρο φέρνει και την τήξη τουs, δίνονταs γέννηση σε αχανείs ωεκανούs. Όσο για το ενδεχόμενο τηs ζωήs, τα πράγματα δείχνουν δύσκολα στην επιφάνεια, άλλα θεωρητικά πιο υποσχόμενα σε μεγαλύτερα βάθη.

Τρίτη 1 Μαρτίου 2016


" Εδώ, στην καρδιά τηs αχανούs γεωλογικήs περιοχήs Κθούλλου, κόντα στον Νότιο Πόλο του Πλούτωνα το κατάμαυρο έδαφοs, το βασίλειο των θολινών, κάνει ακόμα πιο απόκοσμη την αίσθηση του να βρίσκεσαι σ'άυτόν τον τόσο μακρινό άλλα και αλλόκοτα γοητευτικό κόσμο..."
Ίσωs σε κάποια-αρκετά-χρόνια απο τώρα, μια παρόμοια περιγραφή ενόs τυχερού περιπατητή του Πλούτωνα να διασχίσει τα δισεκατομμύρια χιλίομετρα που μαs χωρίζουν απο τον πλανήτη-νάνο, και να φτάσει στουs γηίνουs παραλήπτεs τηs.
Το πότε θα γίνει αυτό παραμένει φυσικά άγνωστο. Μέχρι τότε μπορούμε να επεξεργαζόμαστε τα δεδομένα του New Horizons, και να ελπίζουμε σε αν μή τι άλλο δημιουργική ονοματοδοσία των πλουτώνιων περιοχών. Τα ονόματα στο χάρτη επάνω είναι ακόμα ανεπίσημα, αν και έχουν αρκετέs πιθανότητεs να είναι και τα οριστικά. Ανάμεσα τουs διακρίνουμε ονομασίεs-φόρο τιμήs σε πολύ σημαντικέs διαστημικέs αποστολέs, όπωs Viking, Venera, Voyager, δορυφόρουs όπωs ο Sputnik, άλλα και αστρονόμουs, όπωs ο Persival Lowell, και ο Clude Tombaugh, επιστήμονα που ανακάλυψε τον Πλούτωνα το 1930, άλλα και μυθικά πλάσματα, όπωs σκοτεινή κηλίδα Μπάλρογκ, απο το ομώνυμο πλάσμα του ΄Αρχοντα των δαχτυλιδιών. Η περιοχή Τουμπώ, γνωστή και ωs "καρδιά", συνορεύει, δημιουργώνταs και μια πολύ ενδιαφέρουσα χρωματική αντίθεση, με την περιοχή Κθούλλου ή regio στην Εξωγεωλογία.Το σκοτεινό χρώμα το οφειλει στιs θολίνεs, εκτεταμένεs συγκεντρώσειs υδρογονανθράκων, σχηματισμένεs απο Μεθάνιο και Αζωτο, υπό την επίδραση κοσμικήs ακτινοβολίαs. Το πλουτώνιο αντίστοιχο τηs πίσσαs, κατά μία πιο κοντινή έννοια. Η φαλαινόσχημη περιοχή Κθούλλου, φόροs τιμήs στην οντότητα που ζωντάνεψε η πέννα του Χ.Φ Λαβκραφτ, έχει μήκοs 3,000 χιλιόμετρα και σε αντίθεση με την γειτονική περιοχή Τουμπώ ( πολύ νεαρή γεωλογικά ,μόλιs 100 εκατομμυρίων ετών ), έχει ηλικία δισεκατομμυρίων ετών.Δεν ξέρουμε πώs θα αντιδρούσε ο Χ.Φ Λάβκραφτ αν ζούσε σήμερα, και έβλεπε το πόσο ενδιαφέρον κρύβει ο "Γιούγκωθ", άλλα μάλλον θα εξακολουθούσε να τον μαγεύει.