KAΦΕ ΝΑΝΟΙ
O ενδιάμεσοs κρίκοs μεταξύ αεριώδουs πλανήτη και άστρου, οι καφέ νάνοι μπορούν να θεωρηθούν και ωs άστρα που "απέτυχαν".
Η ίδια διαδικασία που ωθεί στον σχηματισμό των άστρων, λαμβάνει χώρα και στουs καφέ νάνουs. H βαρυτική κατάρευση τηs ύληs σ'ενα μοριακό νέφοs, δημιουργεί τοπικέs συγκεντρώσειs υλικού. Αν η μάζα είναι μεγαλύτερη απο την μάζα 13 "Διών", ελάχιστη μάζα που απαιτείται για την καύση υδρογόνου, τότε έχουμε αστέρα. Σε κάθε άλλη περίπτωση καφέ νανο.
Έχουν ικανή μάζα μεν για να ακτινοβολούν έστω και πολύ αμυδρά μεσω τηs δικήs τουs θερμότηταs, οχι αρκετή όμωs για να συντηρήσουν διαδικασία σύντηξηs, όπωs οι αστέρεs.
Συνήθωs ανιχνεύονται μόνοι στο διάστημα ,εκτόs δηλαδή αστρικών συστημάτων,αρκετέs δε φορέs ωs ζεύγη, δυαδικά συστήματα,τα οποία και περιστρέφονται γύρω απο ενα κοινό βαρυτικό κένρο.
Οι περισσότεροι έχουν μάζα 5 έωs 20 φορέs αυτή του Δία, και μέση επιφανειακή θερμοκρασία που κυμαίνεται απο 125-175 C.
Eπειδή ειναι εξαιρετικά αμυδρα αντικείμενα, ο εντοπισμόs τουs είναι δυσκολοs, και επιτυγχάνεται κυριωs με ανίχνευση στο υπέρυθρο φάσμα.
Τό όνομα τουs είναι σχετικά παραπλανητικό, καθώs η φασματοσκοπική ανάλυση, φανερώνει οτι άναλογα με την θερμοκρασία,την σύσταση, την μάζα και την ηλικία τουs, ακτινοβολούν σε ενα αρκετά ευρύ πεδίο του φάσματοs.
H πρόσφατη ανακαλύψη πρωτοπλανητικού δισκου γύρω απο καφέ νάνο, δεν αποκλειει τον σχηματισμό πλανητών γύρω του, κατι που περιγράφει πολύ όμορφα και ο σημαντικότατοs αστροφυσικόs Ισαάκ Ασίμωφ, στην νουβέλα του "Νέμεσιs' (1989).
Ta κοντινότερα τέτοια προs έμαs αντικείμενα, ανακαλύφθηκαν πολύ πρόσφατα, σε απόσταση 6,5 ετών φωτόs, και αποτελούν δυαδικό σύστημα.
Μια μικρή παρατήρηση: Η μέγιστη μάζα για έναν καφέ νάνο είναι οι 80 δίιες μάζες (περίπου 0,08 ηλιακές μάζες) και όχι οι 13, όπως αναφέρει το κείμενο. Οι δεκατρείς δίιες μάζες είναι το θεωρητικό όριο πέρα από το οποίο μπορεί να λάβει χώρα η σύντηξη ("καύση") δευτερίου, όμως αυτό δεν συνεπάγεται τη δημιουργία αστέρα. Αστέρες θεωρούνται κατά κανόνα τα σώματα που συντήκουν Η στην απλή του μορφή (1 πρωτόνιο) και όχι ισότοπά του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕνδιαφέρον είναι ότι το κατώτερο όριο για τη μάζα των καφέ νάνων δεν είναι τόσο ξεκάθαρα προσδιορίσιμο. Θεωρητικά καφέ νάνος είναι οτιδήποτε έχει μάζα μεγαλύτερη από έναν (δίιο) πλανήτη και μικρότερη από ένα άστρο. Όμως ορισμένα αντικείμενα που καταλογογραφούνται ως εξωπλανήτες φέρονται να έχουν μάζες πολύ μεγαλύτερες από το όριο των 13 δίιων μαζών. Είτε τα αντικείμενα αυτά θα πρέπει να επαναπροσδιοριστούν ως καφέ νάνοι, είτε η διάκριση μεταξύ πλανήτη και καφέ νάνου σε αυτή την κλίμακα μαζών είναι κάτι που αφήνει αρκετά περιθώρια αυθαιρεσίας και ίσως από φυσικής άποψης να μην έχει και ιδιαίτερο νόημα.