O ( ΚΑΤΟΙΚΗΣΙΜΟΣ ; ) ΕΞΩΠΛΑΝΗΤΗΣ ΜΙΑ…ΑΝΑΣΑ ΜΑΚΡΙΑ

Αν και στην πραγματικότητα το τριπλό αστρικό σύστημα του Κενταύρου, είναι η κοντινότερη μικρή αστρική παρέα στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα. Ναι, τα όρια μεταξύ των άστρων είναι διακριτά, άλλα δεν κάνει καθόλου κακό, το να οραματιστούμε το ότι αυτή ακριβώς η αστρική παρέα, μια ελπίζουμε όχι πολύ μακρινή ημέρα, θα αποτελεί όντως την μεγάλη μπροστινή αυλή του ανθρώπινου είδους και κατ’ επέκταση του μητρικού ηλιακού συστήματος.

Ανέκαθεν το αστρικό σύστημα του Κενταύρου αποτελούσε ένα ορόσημο. Η απόσταση του από εμάς, μόλις 4,4 έτη φωτός, απόσταση κυριολεκτικά μηδαμινή για τα κοσμικά δεδομένα, το έκανε ιδανικό στόχο για μια μελλοντική ανθρώπινη επίσκεψη. Για την ακρίβεια την πρώτη σε σώμα εκτός του Ηλιακού μας Συστήματος. Η διάθεση πάντα υπήρχε, τα μέσα όμως, μέχρι και σήμερα παραμένουν «φτωχά». Τόσο φτωχά που η διάρκεια ενός υποτιθέμενου ταξιδιού στο κοντινότερο από αυτά τα τρία άστρα, το ερυθρό νάνο Εγγύτατο του Κενταύρου, που βρίσκεται μια…ανάσα πιο κοντά, στα 4,24 έτη φωτός, προκαλεί κατάθλιψη και μετράται σε δεκάδες χιλιάδες χρόνια. Την γενικότερη αποκαρδιωτική για ανάλογες σκέψεις εικόνα, ήρθε να ενισχύσει και η ολοένα και περισσότερο παραίτηση από την κατάκτηση του Διαστήματος, με τα ποσά που επενδύονται στην Διαστημική τεχνολογία να μην αφήνουν περιθώριο, όχι για την σε κάποια φάση στο Μέλλον μετάβαση στον Εγγύτατο του Κενταύρου, άλλα ούτε και στην Σελήνη, 44 χρόνια μετά την τελευταία προσελήνωση. Μόνη αχτίδα φωτός, οι μη-επανδρωμένοι βολιστήρες , άλλα και κάποιες ιδιωτικές πρωτοβουλίες.  

                                                     ΕΞΩΠΛΑΝΗΤΕΣ…ΠΑΝΤΟΥ

Παράλληλα εδώ και 21 χρόνια, μετά την ανακάλυψη του πρώτου εξωπλανήτη τον Οκτώβριο του 1995, μια πραγματική πλημμυρίδα ανακαλύψεων ήρθε όχι μόνο να αλλάξει άρδην το τοπίο, άλλα και να δημιουργήσει νέα κύματα αισιοδοξίας ( αν και μακρινής ). Ένα μεγάλο κομμάτι του αστρονομικού δυναμικού, με ολοένα καλύτερα μέσα στην διάθεση του, και ολοένα καλύτερες τεχνικές, έχει επιδοθεί σε μια φρενίτιδα παρατηρήσεων. Οι ειδικοί δεν το κρύβουν. Ο στόχος παραμένει ο εντοπισμός εκείνου ακριβώς του εξωπλανήτη που θα μπορεί άφοβα να ονομαστεί Γή-2. Τα μέσα άλλα και οι αποστάσεις για την ώρα δεν έχουν αποκαλύψει αυτόν τον πλανήτη, αν και τα βασισμένα σε στοιχεία των παρατηρήσεων θεωρητικά μοντέλα, είναι περισσότερο από αισιόδοξα. Θέμα χρόνου πλέον αποτελεί και αυτή η ανακάλυψη. Στο μεσοδιάστημα, περισσότεροι από 3.500 εξωπλανήτες έχουν επιβεβαιωθεί, περισσότεροι από 5.000 βρίσκονται στο στάδιο της μελέτης , ενώ οι ανακαλύψεις συνεχίζονται και εντείνονται με την συνδρομή κάθε μέσου, επίγειου ή διαστημικού. Όσο ψάχνουμε λοιπόν για την Γή-2, οι παρατηρήσεις που έχουμε κάνει στα χιλιάδες αστρικά συστήματα που έχουμε εντοπίσει εξωπλανήτες είναι άκρως εντυπωσιακές, και έχουν αλλάξει κατά πολύ αυτά που μέχρι πριν από λίγα χρόνια πιστεύαμε. Η ποικιλία των εξωπλανητών είναι προκλητική. Ανάμεσα στους αρχικά «Θερμούς Δίες» και «Παγωμένους Ποσειδώνες» ,ξεκινήσαμε να εντοπίζουμε και «Υπερ-γαίες» αρχικά, και όλο και περισσότερο κοντινούς στις γήινες προδιαγραφές πλανήτες.

                                                                ΕΓΓΥΤΑΤΟΣ

Όπως ήταν λογικό, το αστρικό σύστημα του Κενταύρου μπήκε από πολύ νωρίς στο στόχαστρο των αστρονόμων. Οι αρχικές παρατηρήσεις δεν απέδωσαν κανένα αποτέλεσμα. Δεν είχε εντοπιστεί εξωπλανήτης, ούτε καν ένας εντελώς αφιλόξενος « Θερμός Δίας» στο σύστημα. Αν και το σύστημα θεωρήθηκε πολύ πιθανό να μην φιλοξενεί πλανήτες, οι παρατηρήσεις συνεχίστηκαν. Στις αρχές του Αυγούστου μια διαρροή από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος  εμφανίστηκε στο γερμανικό περιοδικό Der Spiegel. O « καπνός» ήταν αρκετά υποσχόμενος, και πολύ σύντομα δεν άργησε να εντοπιστεί και η «φωτιά». Στις 24 Αυγούστου ανακοινώθηκε και επίσημα η ύπαρξη του Εγγύτατου Β, ενός εξωπλανήτη πολύ κοντά στις γήινες προδιαγραφές, να περιστρέφεται γύρω από τον Εγγύτατο του Κενταύρου. Πολύ σημαντική ανακάλυψη, που την καθιστά ακόμα πιο σημαντική το γεγονός του ότι βρίσκεται εντός της Κατοικήσιμης Ζώνης του ερυθρού νάνου. Τα πρώτα δεδομένα για τον πλανήτη αναφέρουν ότι έχει κατά 1,3 φορές μεγαλύτερη μάζα από την Γή, είναι φυσικά βραχώδης και χρειάζεται 11,2 ημέρες για να ολοκληρώσει μια πλήρη περιστροφή γύρω από το άστρο του, από το οποίο τον χωρίζουν μόλις 7 εκατομμύρια χιλιόμετρα. Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί το ότι  η ύπαρξη του εντός της Κατοικήσιμης Ζώνης, της ζώνης δηλαδή όπου ο βασικός για τις βιοχημικές αντιδράσεις της ζωής καταλύτης, το νερό, μπορεί να υφίσταται σε υγρή μορφή σε μεγάλα χρονικά διαστήματα, δεν σημαίνει αυτόματα το ότι είναι κατοικήσιμος ή ευδόκιμος για την ζωή όπως την γνωρίζουμε. Μια σειρά άλλων παραγόντων θα πρέπει να μπει στην πολύπλοκη εξίσωση που οδηγεί σε τουλάχιστον ανεκτές για την ζωή όπως την γνωρίζουμε συνθήκες. Η ατμοσφαιρική σύσταση, η ύπαρξη μαγνητικού πεδίου, το αν είναι τροχιακά κλειδωμένος στο άστρο του, άλλα και η συμπεριφορά του Εγγύτατου που μάλλον στέλνει θανατηφόρα ποσά ακτινοβολίας στον πλανήτη, είναι ερωτήματα που θα πρέπει να απαντηθούν . Για να έχουμε μια εικόνα του πόσο δύσκολο είναι να καθορίσουμε αν όντως ο πλανήτης έχει πρόσφορες για την ζωή συνθήκες ( όπως συνήθως τις περιορίζουμε ) αρκεί να πούμε ότι τόσο οι ανακαλύψεις στον πλανήτη μας, όσο και οι παρατηρήσεις σε κάποιους από τους δορυφόρους του Ηλιακού μας Συστήματος, αφήνουν ένα αρκετά σημαντικό παράθυρο αισιοδοξίας. Φαίνεται ότι η ζωή μπορεί να ευδοκιμεί σε μέχρι πρότινος αδιανόητα περιβάλλοντα. Από την άλλη, πολλά ερευνητικά δεδομένα δεν αποκλείουν την ζωή να ευδοκιμεί και σε άλλες χημείες, πέραν αυτής του Άνθρακα. Όλα αυτά βέβαια για την ώρα ανάγονται στο πλαίσιο περισσότερο των εικασιών. Τα στοιχεία που για την ώρα έχουμε στην διάθεση μας δεν αρκούν για να καθορίσουμε το αν και πόσο φιλόξενος μπορεί να είναι, για κάθε είδους ζωής. Ο ηλικίας 5 δισεκατομμυρίων ετών πλανήτης, σε κάθε περίπτωση παραμένει μια από τις σημαντικότερες αστρονομικές ανακαλύψεις όλων των εποχών μέχρι στιγμής. Καθαρότερη εικόνα θα έχουμε κυρίως από το 2019 και μετά με την εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb, το πιο εξελιγμένο διαστημικό τηλεσκόπιο που έχει μέχρι τώρα κατασκευάσει ο άνθρωπος. Σε συνδυασμό με την σχεδιαζόμενη αποστολή νανοσκαφών υπό το όνομα Project Starshot, που φιλοδοξεί να φτάσει στο αστρικό σύστημα σε χρονικό διάστημα λίγων δεκαετιών, κάνει την καθιστά την κατάκτηση και αυτού του οροσήμου εφικτή, ειδικότερα σε περίπτωση επιβεβαίωσης της κατοικισιμότητας, η αποστολή θα λάβει μοναδικό χαρακτήρα… ΄Ισως κάποτε, σε ένα όχι πολύ μακρινό Μέλλον, επανδρωμένα ανθρώπινα  σκάφη να επισκέπτονται συχνά αυτόν τον μοναδικό κόσμο, καθιστώντας τον κυριολεκτικά την πύλη της μεγάλης μπροστινής αυλής της Ανθρωπότητας.